Havai fişek faciasında şok eden detaylar!

Cumhuriyet Savcısı’nın hazırladığı iddianamesinde yer alan detaylar tüyler ürpertmeye devam ediyor. Patlama sırasında hayatlarını kaybedenler ile vücudunun bazı uzuvlarını kaybedenlerin fabrikada sığınak bile olmadığını ortaya koydu.

Müşteki şüpheli, kimyager Ahmet Ç.’nin sol göz ve sağ kolunu kaybetmek suretiyle uzuv kaybı gerçekleşecek şekilde yaralandığı, müşteki Enes D.’nin vücudunun çeşitli yerlerinde ileri derecede yanıklar meydana geldiği, yine yukarıda isimleri yazılı diğer müştekilerin adli raporlarında belirtildiği şekilde yaralandıkları, bilirkişi raporuyla tespit edilen ve yukarıda detaylı olarak anlatılan şekilde fabrika içerisinde bulunan yapıların ruhsata aykırı ve ruhsatsız olarak inşa edildiği,

UZUV KAYBI OLDU

- Bu bölümde yer alan lar ve lar içerisinde olması gerekenden çok fazla miktarda üretim malzemesi ve ham madde bulundurulduğu,

ÇOK FAZLA MALZEME VAR

- Bu durumun patlamanın çevreye olan etkisini artırdığı ve patlamanın bu denli büyük ve yıkıcı olmasına neden olduğu,
-- Mevzuat gereği depolar arasında olması gereken mesafenin bulunmaması ve yine depo olarak kullanılan yapıların etrafında olması gereken sütre duvarların bulunmamasının ilk patlamadan sonra patlamanın diğer bölümlere de sırasıyla sirayet etmesine neden olduğu,

GÜVENLİK DUVARLARI YOK

- Bu denli tehlikeli bir faaliyetin yürütüldüğü fabrikada mevzuat hükümleri uygun bir toplanma alanının ve sığınağın bulunmadığı,

SIĞINAK BİLE YOK

- Keza tüm müşteki ve tanıkların beyanlarında patlamadan sonra kendi imkanlarıyla fabrika arkasındaki tellerden atlayarak fındıklık içerisinden kaçtıklarını beyan ettikleri,

İŞÇİLER TELDEN ATLADI

- Yine bir kısım maktullerin tamamen parçalanarak doku parçası halini almış olmalarına rağmen bir kısım maktullerin vücut bütünlüğünün olması durumu göz önüne alındığında,

KAHREDEN DETAYLAR

- Bu kişilerin ilk patlamadan sonra olay yerinden kaçmaya çalışırken diğer patlamaların neticesinde hayatlarını kaybettikleri ve patlama merkezlerinden az da olsa uzaklaşma imkanı bulmaları nedeniyle vücut bütünlüklerini koruyabildiklerinin değerlendirildiği,

KAÇMAK İSTEDİLER AMA

- Bu haliyle fabrikada mevzuata uygun sığınak olması durumunda bir kısım müteveffaların kurtulmalarının ve bir çok müştekilerin de yaralanmaksızın kurtulacağının kuvvetle ihtimal dahilinde bulunduğu,

SIĞINAK GERÇEĞİ

-Yine binaların bazılarında özensiz elektrik bağlantıları ve binalarda havalandırma amaçlı kullanılan aspiratörlerin (Fan) exproof (sızdırmaz) olmadığı,

ÖZENSİZ TESİSAT

- Bu hususta müşteki şüpheli Ahmet Ç.’nin da beyanında belirttiği üzere Çin Mahallesinde elektrik bulunan yerlerde kaçak akım rölesi bulunmadığı, bu durumun büyük tehlike arz ettiği,

RÖLE BİLE YOK

- Daha önce eleme yerinde bulunan elektrikli pervanenin motorunun yandığı, normalde bu pervanenin ekspruf (kıvılcım çıkarmayan) olması gerekirken maliyeti nedeniyle buraya ekspruf özelliği olmayan düz pervane takıldığı,

PÜZ PERVANE

- Aynı husufa şirket elektrikçisi Recep E.’nin ifadesinde "…Bu bölgenin yakınında bulunan misket üretiminin yapılan Muhammet Seyfi Ç.’nin çalıştığı bölümünde elektrik tesisatı bundan yaklaşık 4,5 yıl önce ufak bir arıza çıkardığından dolayı hepsi yenilendi. Burada LHV 300  fan bulunmaktaydı. Ancak Muhammet Seyfi Ç.’nin çalıştığı ham madde ilacı eleme yeri dört bölümden oluşmaktaydı. Buralarda fan yoktu….. Ben Seyfi'nin çalıştığı bolüm tehlikeli olduğu için burada bulunan fanın Expuruf cinsi fanla değiştirilmesi için öneri verdim

Fabrika müdür kimyager Asiye A., ustabaşı Hasan fabrika sahibi Yaşar Coşkun’un önce “tamam değiştirelim dediler ancak maliyeti 12 bin 500 TL tutunca benim tüm uyarılarıma rağmen fanı değiştirmekten vazgeçtiler ” seklinde beyanda bulunduğu,

PATRONA PAHALI GELDİ

- Bu beyanların bilirkişi raporunda yer alan tespitleri doğrular mahiyette olduğu,

BİLİRKİŞİ NE DEDİ!

- Yine bölümlerde isçilere fazla is çıkarması için işveren ve işveren vekili konumunda bulunanlar ustabaşları tarafından sürekli olarak baskı yapılması durumunun iş yetiştirebilmek adına isçileri iş kurallarını çiğnemeye ve gerekli dikkat ve özeni göstermeden çalışmaya ittiği,

BASKI İDDİASI

- Bu durumun tüm müşteki beyanlarıyla sabit olduğu,
- İşletmeye barut üretimi hususunda izin verilmemesine rağmen şüpheli işverenlerin baskı ile çalışanlara usulsüz ve kaçak bir şekilde barut üretimi yaptırdığı ve bu barutların imalatta kullanıldığı,

- Genelde ilkokul mezunu olan isçilere gerekli ve yeterli iş güvenliği eğitiminin verilmediği,

İLK OKUL MEZUNLARI

- Zaman zaman verilen eğitimin ise (işletmenin çok tehlikeli işler faaliyet alanınızda yer alması nedeniyle mevzuat gereği A sınıfı iş güvenliği uzmanı ve danışmanlık vermesi gerekmektedir.) A sınıfı iş güvenliği uzmanlık belgesi bulunmayan is güvenliği uzmanı tarafından verildiği (şüpheli Aslı B.’nin B sınıfı iş güvenlik uzmanı olduğu), iş yerinde iş sağlığı ve güvenliği hukuku bakımından düzenlenen yükümlülüklerin tam olarak sağlanmadığının ve iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için “gerekli” olan tüm

A SINIFI YERİNE B SINIFI BELGE

- Her ne kadar is güvenliği uzmanı olan şüpheli beyanında "İş yerinde bir çok eksikliği ve iş sağlığı ve güvenliği yönünüzden tehlikeli durumları tespit ettiğini,

TEHLİKEYİ SÖYLEDİ AMA

- İş yerinin aşırı derecede tehlike arz etmesi nedeniyle istifa ettiğini" beyan etmiş ise de bilirkişi raporunda iş güvenliğiyle  ilgili tespit edilen hususların deftere yazılmadığı,

İSTİFA ETMİŞ

- Defter ve kayıtların usulüne uygun tutulmadığı, yine şüphelinin "iş verenlerin tespit edilen eksikleri deftere yazması konusunda kendisine engel olduklarını" beyan etmesi karsısında 6331 sayılı kanunun 8. Maddesinde " İşyeri hekimi ve is güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kişiler, görevlerini mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütür.

MEVZUAT NE DİYOR!

- (2) (Değişik: 4/4/2015-6645/1 md.) İşverene iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda rehberlik ve danışmanlık yapmak üzere görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı, görev aldığı işyerinde göreviyle ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirler ve işverene yazılı olarak bildirir.

MEVZUAT NE DİYOR!

Eksiklik ve aksaklıkların düzeltilmesinden, tedbir ve tavsiyelerin yerine getirilmesinden işveren sorumludur. Bildirilen eksiklik ve aksaklıkların acil durdurmayı gerektirmesi veya yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri acil ve hayati tehlike arz etmesi, meslek hastalığına sebep olabilecek ortamların bulunmasına rağmen işveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması hâlinde, bu durum işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanınca, Bakanlığın yetkili birimine, varsa yetkili sendika temsilcisine, yoksa çalışan temsilcisine bildirilir. " hükmüne yer verildiği,
- Bu haliyle şüpheli iş güvenliği uzmanının gerekli bildirimleri yapmadığı,
- Eksiklik ve aksaklıkların acil durdurmayı gerektirmesi veya yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri acil ve hayati tehlike arz etmesine rağmen bakanlığın yetkili birimine bildirilmediği,

BAKANLIĞA BİLDİRMEDİLER!

- Ayrıca dosya içerisinde mevcut özellikle Çin mahallesinde çalışmış kişilerin beyanlarında "iş güvenliği uzmanının Çin Mahallesi'ne hiç gelmediğini, burada kendisini hiç bir zaman görmediklerini, daha çok yukarıda yer alan bayanların çalıştığı imalathaneleri denetlediğini" beyan ettikleri, kaldı ki iş güvenliği kayıtlarında misket üretim yeriyle ilgili olarak hiç bir eksiklik ve tespite yer verilmediğinin görüldüğü,
- Bu haliyle işverenler ve iş güvenliği uzmanının iş güvenizi ve sağlığıyla ilgili gerekli yükümlülükleri yerine getirmediği,

YÜKÜMLÜLÜKLER

- Yine isçilere yeterli koruyucu donanım kıyafet ve malzemenin verilmediği,
- Özellikle yüksek tehlike arz eden Çin mahallesinde çalışan isçilere yanmaz kıyafet ve benzeri koruyu donanımın verilmediğinin Enes D. ve Ahmet Ç.’nin vücutlarında ileri derecede yanıklar ve uzuv kayıplarının oluşmasından, vücut bütünlüğünü koruyan maktullerin üzerilerindeki kıyafetlerin ve vücutlarının tamamen yanmış olarak bulunmalarından, kıyafetleri yanmayan maktuller üzerinde ise koruyucu herhangi bir kıyafetin bulunmamasından anlaşıldığı,

Hendek Yukarıçalıca mevkisinde yaklaşık 15 dönüm üzerine kurulu fabrikasında 3 Temmuz'da saat 11.15 sularında meydana gelen ve yaklaşık 50 kilometre mesafeden, kentin birçok noktasından duyulan patlamalarda Erhan Ateş (45), Halis Yılmaz (26), Havva Çelik (55), Muhammet Aygün (27), Muhammet Seyfi Çanakçı (56), Ramazan Kor (42), Sabahattin Tepeçınar (46), hayatını kaybetmiş, 127 kişi yaralanmıştı.

Bu patlama sonrasında fabrikada kalan patlayıcının kontrollü imhası amacıyla ilçesi Taşkısığı mevkisine 9 Temmuz'da saat 11.35 sularında kamyonla getirilmişti ve araçtan indirildiği sırada meydana gelen patlamada Jandarma Astsubay Çavuş Halil Tuna Akgöz, Jandarma Uzman Çavuş Mesut Yazar ve Jandarma Uzman Onbaşı Fatih Monga Şehit olmuş, 8 jandarma personeli ile kamyon şoförü yaralanmıştı.

Toplam 108 müştekinin bulunduğu 27 sayfalık iddianame de Cumhuriyet savcısı “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma" iddiasıyla fabrika sahipleri Ali Rıza Ergenç C. (75), Yaşar C. (48) ile Ersan Ö. (43), Hasan Ali V. (58), Aslı B. (40), Asiye A. (44) ve müşteki şüpheli Ahmet Ç. (31) için 2 yıl 8'er aydan 22 yıl 6'şar aya kadar hapis cezası istendi.