Çocuğun taciz veya tecavüze maruz kaldığının ipucunu verebilecek olan davranışlar ve fiziksel belirtiler neler?
Tüm sayacaklarım genelde aniden ve başka bir açıklama olmaksızın (hastalık, ailede sorun-boşanma, taşınma, ölüm vb) ortaya çıkarsa dikkatli olmak gerekli. Ayrıca bunlardan biri değil birkaçının birden gözlenmesi gerekir:
• Çocuğun normalinin dışında içe kapanıklık veya huysuzluk
• Geceleri uyku sorunları, kabuslar
• Yaşının gerisinde bazı davranışlara dönüş (tuvalet eğitimli bir çocuğun yatak ıslatması gibi)
• Öfke patlamaları
• Bazı mekan veya kişilerden ani korku/çekinme
• Yemede değişim (azaltma veya çoğaltma)
• Cinsel organlar hakkında yaşının ötesinde ani bilgi veya tanım artışı (yeni argo kelimeler gibi)
• Oyuncakları ile oynarken yaşının ötesinde bilgide cinsel hareketler ile oynaması
• Kendine zarar verme davranışları (kesme, saç yolma, v.b.)
• Evden/okuldan kaçma
• Genital bölge, anus veya ağız çevresinde ağrı, renk değişimi (çürüme gibi) veya kanama
• Tuvalet yaparken ağrı (birden çok defa)
• Cinsel bölgelerinde sağlık açısından sorun (kızartı, kaşıntı, ağrı vb.)oluştuysa,
• Dokunmaya tepki gösteriyorsa,
• Fiziksel nedenlerle alakalı olmayan karın ağrıları varsa,
• Banyo yapma isteği yoğunlaştıysa,
• Mastürbasyon süreklilik kazanıyorsa ve açık hale geldiyse
• İntihar eğilimi gösteriyorsa,
Ebeveynler çocuklarına yönelik bir taciz veya tecavüzden şüphelenirse ne yapmalı?
İlk olarak çocukları ile sakin ve güvenli bir ortamda onları korkutmadan konuşabilirler. Sakince onlara son günlerde hoşlarına gitmeyen şekilde dokunan veya hoşlarına gitmeyen şeyler yapmaya zorlayan birileri olup olmadığı sorulabilir. Konuşmayı kendiniz sakinliğinizi koruyarak yapamayacağınızı düşünüyorsanız bir ruh sağlığı profesyonelinden (psikolog veya psikiyatrist) yardım alabilirsiniz. Çocuğun ilk açıklamasına verilen tepki çok önemlidir:
▪ Çocuk sakin bir şekilde; panik olmadan, telaşa vermeden, sinirlenmeden dinlenmeli,
▪ Çocuğa inanılmalı, kendisine olanların onun suçu olmadığı anlatılmalı. Bu gibi olayları söylemek çocuklar için hiç kolay olmaz.
▪ İstismarcılarının onlara zarar vereceğinden
▪ Ebeveynlerini üzüp kızdıracaklarından
▪ Ailelerinin kaosa itilip dağılacağından (özellikle de tacizci aile üyesi ise)
▪ Ailelerinden koparılacaklarından korkarlar
Çocuk, tacizcinin ona tekrar zarara vermesi ihtimaline karşı korunmalıdır.
Bu noktada adli makamlarla iletişime geçmek gerekir. Çocuğun olası tıbbi sorunlarının tedavisi için tıbbi yardım alınırken bir ruh sağlığı profesyoneli ile iletişime geçerek mağdur çocuğun değerlendirilmesini ve gerekli görülen desteği almasını sağlamak önemlidir.
Unutulmaması önemli olan nokta şudur: üstü kapatılarak veya olmamış gibi yaparak çocukların böylesi ciddi bir olayın üstesinden gelmesini beklemek yarardan çok zarar verecektir. Susmak veya susturmak yaraları derinleştirirken konuşmanın iyileştirici olduğunu ve çocuk istismarı konusunda yetkin psikoterapist desteğinin iyileşmeyi hızlandırıcı olduğunu biliyoruz.
Olayın açığa çıkması sonrasında çocuğa adli süreçler konusunda bilgilendirme yapmak gerekir. Ona nasıl bir süreç yaşanacağını önden basitçe anlatmak süreci daha az sorunlu yaşamasına yardımcı olacaktır.
Çocuğun ailesi tarafından sevilmeye devam edildiğinin hatırlatılması, olanların onun suçu olmadığı ve ailesinin onu sevmeye devam ettiğinin çocuğa açıkça söylenmesi iyileşmenin başlaması için son derece önemlidir.