Bokashi’nin kelime anlamı (Japonca) ”fermente olmuş organik madde”dir. Çok eski Japon geleneklerini temel alarak geliştirilen EM (Etkin Mikroorganizma) ile oluşur. Çöp turşusu da denilebilir. Bokashi Kompostu gıda atıklarını gübreleştirme yollarından biridir. Sıfır Atık projesine ve Permakültür ilkelerine uygun Sait Faik Abasıyanık Erasmus ekibi olarak tüm öğretmenler Volkan Dündar'ın seminerine katılarak öğrendi. Bokashi, Japonların tüm gıda atıklarını turşulaştırdıkları bir ön gübreleştirme işlemi. Havasız alanda tüm atığın sıkıştırılması ve yararlı mikro organizmaların ortama katılması ile oluşuyor. Faydalı bakteriler kötü olanlara üstün gelerek doğru koşulları sağlıyor.
Bokashi kompostu için gerekli malzemeler;
1.Bokashi kovası:Hava almayan, ama fazla suyunu süzüp alt kısıma geçirebilen bir kap, kova veya bidon.Bunu basitçe kendimiz yapabiliriz.Bidonun içine deldiğiiz saksı altlığını süzgeç olarak koymak ve bidonun altına bokashi organik gübresıvısını alabileceğimiz çeşme-kurna takmak.
2. Bokashi Başlatıcı serum: Bu serum satın alınabileceği gibi- çok pahalı olduğundan, temel çürüme işlemini yapan laktik asit bakterilerini organik pirinç suyundan kendimiz üretmemiz mümkün.
Bokashi Laktoserum yapım aşamaları;
3. Bokashi kepeği ya da Talaş: Çöpleri kovaya her attığımızda üstüne serpip serumla ıslatacağımız malzeme talaş. Yine bokashi kepeği adı altında satılan ürün mevcut ama biz kendi atık malzemelerimizle ekonomik olan yolu kullanıyoruz.Talaş olmadığı zaman havlu kağıt ruloları, sarı mukavva kutularını küçük küçük bölüp kullanmak da bir alternatif.
Bokashi kompostu nasıl hazırlanır?
-Bokaşi için ağzı sıkıca kapanan herhangi bir plastik kova kullanabilirsiniz. Eğer kova hava alırsa, içeride çalışacak bakterilere dışarıdan müdahale olabilir, istemediğimiz bir tür bakteri baskın çıkabilir veya kötü kokulu küflenmiş çöp olabilir.
-Mutfak atıkların kovaya eklerken her seferde, üzerine bir avuç kadar talaş eklenir ve serumla ıslatılır. Daha sonra artığın üzeri bir naylonla örtülür, havasını almak için tepesinden bastırılır ve kovanın kapağı sıkıca kapatılır.
-Kova dolduktan sonra iki hafta kadar ağzı kapalı bir şekilde bekletilerek fermantasyon sürecinin tamamlanması sağlanır.
-Bokashi kompostunun olma sürecinde kovaya konulan atıkların suyu dibe süzülür. Eğer süzme gerçekleşmezse, içerideki ortam fazla ıslak kalır ve süreç bozulur. Sürecin iyi işlemesi için, bu suyun her gün veya gün aşırı alınması gerekir. Bu su 1’e 100 oranında sulandırılarak bahçede kullanılabilecek faydalı bir organik sıvı gübredir.
-Bokashi Kovası dolduktan ve ağzı açılmadan en az 15 gün bekletildikten sonra toprağa 30 cm kazılan çukura gömülür ve 15-20 gün içinde organik gübreye dönüşür.
Bokashi kompostuna neler atabiliriz?
-Artık kalan yemekler
-Tüm pişmiş ve çiğ sebze-meyve atıkları
-Çay kahve posaları
-Et, et ürünleri, balık
-Yumurta kabukları, tüm süt ürünleri
-Pişmiş hamur işleri,artık ekmekler
-Yemek tabaklarımızda kalan artıklar
-Tuvalet kağıdı ruloları gibi kahverengi kartonlar, doğal ahşap talaşı
-Bokashi kompostuna neler atamıyoruz?
-Çürümüş küflenmiş gıda artıkları, yemekler
-Kızartma yağları
-Hayvan dışkısı
-Kimyasal boyalı kartonlar
-Beyaz ve renkli kağıtlar
Neden Bokashi Kompostu?
Evde kolaylıkla yapılabilir.
Tüm evsel organik atıklar atılabilir.
Koku, sinek, böcek olmaz.
6 haftada atıklar toprağa dönüşür.
Topraktaki canlılık ve verimlilik artar.
