Son aylarda Marmara Denizi'nde etkili olan müsilaj sorunu (deniz salyası) Türkiye'nin ana gündem maddelerinden biri oldu. Uzmanlar yaptıkları açıklamalarda bu durumun oluşturacağı tehlikelere dikkat çekerken, açıklamalar vatandaşları tedirgin etti.
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI HAREKETE GEÇTİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 5 Haziran Dünya Çevre Günü'nde konuya değindi ve müsilaja karşı derhal harekete geçilmesi için talimat verdi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ekipleri ise müsilaj kabusuna karşı harekete geçti ve çalışmalarına başladı.
AK PARTİ MECLİSE ÖNERGE VERECEK
Deniz Salyası konusu AK Parti'nin de birinci gündem maddeleri arasında yer alırken, konuyla ilgili olarak meclise önerge verilecek.
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum konuya ilişkin yapılan toplantının ardından açıklamalarda bulundu. "Marmara Denizi'ni kaderine terk etmeyeceğiz" diyen Bakan Kurum maddeleri tek tek açıkladı.
İŞTE BAKAN KURUM'UN AÇIKLADIĞI ACİL EYLEM PLANI
* Marmara bölgesinde kirliliğin azaltılması ve izleme çalışmaları yürütülmesi amacıyla bir koordinasyon kurulu kurulacak.
* Marmara Denizi bütünleşik, stratejik planı 3 ay içinde hazırlanacak.
* Marmara Denizi'nin çevresi koruma alanına çevrilecek.
* 8 Haziran'da 7/24 müsilajın tamamen temizlenmesine yönelik acil çalışma başlatılacak.
* Bölgede bulunan, kirliliğin en büyük nedenlerinden biri olduğu tespit edilen atık su tesislerinin tamamı biyolojik arıtma tesisine dönüştürülecek.
* Marmara denizine deşarj yapan tesislerin standartlarını güncelleyeceğiz.
* Atık su arıtma tesislerimizle birlikte yeniden kullanım oranı arttırılacak.
* Atık su arıtma tesislerini işletme, OSB'lerin ileri arıtma teknolojilerine geçişleri hızlandırılacak.
* Kamu özel sektör işbirliği modelleri hayata geçirilecek. Verdiğimiz destekleri artıracağız.
* Gemilerin atık sularıyla ilgili bir düzenleme yapılacak.
* Tersanelere ilişkin temiz üretim destekleri artırılacak. Çevreci teknikler kullanılacak.
* Atık su arıtma tesislerini 7/24 izleyeceğiz. 150 izleme noktası oluşturulacak.
* Marmara kıyılarını kapsayacak şekilde atık ve deniz çöpleri eylem planı hazırlanacak.
* İyi ve organik tarım uygulamasıyla sulama sistemleri yaygınlaştırılacak. Kirliliklerin Marmara'ya ulaşmasını engelleyeceğiz.
* Havzalarda tampon bölgeler ve yapay sulama alanları oluşturulacak.
* Peyniraltı suyu gibi kirliliğin önlenmesi için teknolojik adımlar atılması.
* Fosfor ve yüzey aktif madde içeren temizlik maddelerinin kullanımı azaltılacak.
* Marmara'daki tüm hayalet ağlar 1 yıl içerisinde temizlenecek.
* Balıkçılık sektöründe ekosistem temelli yapılması sağlanacak, koruma alanları genişletilecek.
* Balıkçılarımıza da ekonomik destek sağlanacak.
* Bilgilendirme süreci başlatılacak. Bir platform kurulacak.
* Deniz suyu sıcaklığına ilişkin azaltılmasına yönelik faaliyetler yürütülecek.
* Bu eylem planı 3 yıl içerisinde tamamlanacak.
İşte Bakan Kurum'un açıklamalarından satır başları:
"MARMARA DENİZİ'Nİ KADERİNE TERK ETMEYECEĞİZ"
Bugün Marmara Bölgesi'ndeki vali ve Belediye Başkanlarımızla önemli bir toplantı gerçekleştirdik. Ortak akılla hazırladığımız Marmara Denizi'ni koruma eylem planını istişare ettik. Ortak bir irade ile Marmara Denizi'ni kaderine terk etmeyeceğiz dedik ve bu çerçevede çalışmalarımızı yaptık.
"ÇEVRE YATIRIMLARIMIZ DEVAM EDİYORUZ"
İklim değişikliği ile mücadelenin çözümü çevre yatırımlarından geçmektedir. Bakanlık olarak yatırımlar yapıyoruz. Çevre yatırımlarına devam edeceğimizi ifade etmek istiyorum.
"BİRLİKTE HAREKET ETMEK ZORUNDAYIZ"
Son derece yaygın bir kirlilik yaşıyoruz. Çeşitli sebeplerle ortaya çıkan müsilaj (Deniz Salyası) sorunuyla karşı karşıyayız. Çözüm noktası çok net. Hedefimizi vatandaşlarımızın gönlünü sızlatan görüntüleri yok etmektir. Bu anlamda el birliği yapmak güç birliği yapmak, birlikte hareket etmek zorundayız. Bir an önce kirlilik türü ve sebep varsa ortadan kaldırmak önemli hedefimizdir.
"EN GENİŞ KAPSAMLI ÇALIŞTAYI YAPTIK"
Son yılların en geniş kapsamlı çalıştayını yaptık. Dün de bir değerlendirme toplantısı yaptık. Bu süreci tüm taraflarla istişare ederek yürüttük ve yürütmeye devam ediyoruz. Bu toplantıda sunulan önerileri dinledik.
"BİLİM VE TEKNİK KURULU OLUŞTURULACAK"
Marmara bölgesinde kirliliğin azaltılması ve izleme çalışmalarının yürütülmesi amacıyla; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ilgili kurum ve kuruluşlar, üniversiteler, sanayi odaları ve STK'lardan müteşekkil Koordinasyon Kurulu; Marmara Belediyeler Birliği bünyesinde ise Bilim ve Teknik Kurulu oluşturulacak.Koordinasyon Kurulumuzu önümüzdeki hafta itibariyle oluşturuyoruz. Kurul haftalık ve aylık toplantılarla; tüm çalışmaları ortak bir akılla ele alacak ve bu kurul sayesinde katılımcı bir süreci koordine edeceğiz.
"ÜÇ AY İÇERİSİNDE HAZIRLANACAK"
Marmara Denizi Bütünleşik Stratejik Planı üç ay içerisinde hazırlanarak çalışmalar bu plan çerçevesinde yürütülecek.
"MARMARA DENİZİ'NİN TAMAMI KORUMA ALTINA ALINACAK"
Marmara Denizi'nin tamamını koruma alanı olarak belirleme çalışmaları başlatacağız. Bu çalışmayı sayın cumhurbaşkanının onayı sunacağız. Bu çalışma ile Marmara Denizi'nin biyolojik çeşitliliğini koruma altına alacağız.
"ACİL ÇALIŞMA BAŞLATACAĞIZ"
8 Haziran günü 7/24 esası itibarıyla müsilajın tamamen temizlenmesine yönelik acil çalışma başlayacağız. Marmara'nın hemen hemen her noktasında deniz yüzeyi temizleme araçlarıyla seferberlik başlatacağız.
"İLERİ BİYOLOJİK ATIK SU ARITMA SİSTEMİNE DÖNÜŞTÜRECEĞİZ"
Bölgede bulunan, kirliliğin en büyük nedenlerinden olduğunu tespit ettiğimiz atık su arıtma tesislerinin tamamını ileri biyolojik atık su arıtma sistemine dönüştüreceğiz.
Marmara Denizi'ne deşarj yapan atıksu arıtma tesislerinin deşarj standartları 3 ay içerisinde güncellenerek hayata geçirilecek.
İlgili mevzuata yeni düzenlemeler getireceğiz. Deşarj standartlarını Marmara Denizinin hassas yapısını dikkate alarak yapacağımız bu düzenlemeyi uygulamaya alacağız.
"GEREKLİ TÜM ADIMLARI ATTIK, ATIYORUZ"
Arıtılmış atıksuların mümkün olan her yerde yeniden kullanımı artırılacak, desteklenecek. Temiz üretim teknikleri uygulanacak.Sadece ülkemizde değil, bütün dünyada su kaynakları iklim değişikliğinden önemli oranda etkilenmekte. Bu nedenle arıtılan suların geri kazanımı büyük önem arz etmektedir.Bu kapsamda, ülkemizde hâlihazırda %3,2 olan arıtılarak yeniden kullanılan atıksu oranımızı 2023 yılında %5'e, 2030 yılında ise %15'e çıkarma hedefimiz var. Gerekli tüm adımları attık, atıyoruz.
"OSB'LERİN GEÇİŞİ HIZLANDIRILACAK"
Atıksu arıtma tesislerini gerektiği gibi işletmeyen OSB'lerin rehabilitasyon ve iyileştirme çalışmalarıyla ileri arıtma teknolojilerine geçişi hızlandırılacak.
Arıtma tesislerini, nasıl yapacaklarına dair standartları tüm OSB'lerimize vereceğiz. Verdiğimiz tarih içerisinde hayata geçirip geçirmediklerini takip edeceğiz. Tesisleşmesini gerçekleştirmedikleri takdirde, her türlü cezai işlemi ve hatta kapatma cezasını tavizsiz bir şekilde uygulayacağız.
TESİSLERİN YAPIMI VE İLETİLMESİYLE İLGİLİ
Atıksu arıtma tesislerinin yapımı ve işletilmesini çok daha kolay hale getirmek için kamu-özel sektör işbirliği modelleri hayata geçirilecek. Bu konuda kanuni düzenlemelere giderek, atıksu arıtma tesislerinin yapım ve işletmelerine Bakanlık olarak destek vereceğiz.
"GEMİLERİN ATIKSULARINI BOŞALTMASI ÖNLEMEK İÇİN DÜZENLEME YAPILACAK"
Marmara Denizi'ne gemilerin atıksularının boşaltılmasının önlenmesine yönelik üç ay içerisinde düzenleme yapılacak.Bu düzenlemeyle Marmara Denizi'ne giriş yapan gemilerin atıklarının Boğaz girişlerinde atık alma gemilerine veya atık kabul tesislerine vermelerini sağlayacağız. Bu kapsamda yerel yönetimlerimizle birlikte gemilerin takibini sıkı bir şekilde yapacağız. Denetimlerimizi artıracağız.
"TERSANELERDE TEMİZ ÜRETİM TEKNİKLERİ YAYGINLAŞTIRILACAK"
Tersanelerde temiz üretim teknikleri yaygınlaştırılacak. Tersaneler deniz ile doğrudan temasta olan gemi inşa ve bakım merkezleridir. Bu noktalarda daha çevreci teknikler kullanılarak olası deniz kirliliklerinin önüne geçeceğiz.
"MARMARA DENİZİ'NDEKİ İZLEME NOKTASI 150'YE ÇIKARILACAK"
Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız tarafından yapılan çalışmalar çerçevesinde; alıcı ortama deşarj yapan atıksu arıtma tesislerinin tamamı 7/24 online izlenecek. Marmara Denizi'ndeki 91 izleme noktası 150'ye çıkarılacak. Türkiye Çevre Ajansı eliyle, Marmara Denizi ile ilişkili tüm havzalardaki denetimler uzaktan algılama, uydu ve erken uyarı sistemleri, insansız hava araçları ve radar sistemleri kullanılarak artırılacak.
"DENİZ ÇÖPLERİNİN %90'I KARASAL KAYNAKLIDIR"
Marmara Denizi kıyılarını kapsayacak şekilde Bölgesel Atık Yönetimi Eylem Planı ve Deniz Çöpleri Eylem Planı üç ay içerisinde hazırlanarak uygulamaya konulacak. Denizlerimizde oluşan plastik gibi katı atıkların, deniz çöplerinin %90'ı karasal kaynaklıdır. Yani evlerimizde, sanayimizde üretilmektedir.
"SULAMADA KULLANILAN SU MİKTARINI AZALATACAĞIZ"
İyi tarım ve organik tarım uygulamaları ile basınçlı ve damlama sulama sistemleri yaygınlaştırılacaktır. Böylelikle sulamada kullanılan su miktarını azaltacağız, dereler vasıtasıyla kirliliklerin Marmara Denizi'ne ulaşmasını engellemiş olacağız.
"TAMBON BÖLGELER OLUŞUTURLACAK"
Marmara Denizi'yle ilişkili havzalarda, dere yataklarına yapay sulak alanlar ve tampon bölgeler oluşturularak kirliliğin denize ulaşması önlenecektir.
"TEKNOLOJİK DÖNÜŞÜMLER SAĞLANACAKTIR"
Zeytin karasuyu ve peynir altısuyu kaynaklı kirliliğin önlenmesi için, atık su azaltımını gerçekleştirecek teknolojik dönüşümler sağlanacaktır.
Fosfor ve yüzey aktif madde içeren temizlik malzemelerinin kullanımı aşamalı olarak azaltılacaktır. Organik temizlik ürünleri teşvik edilecektir.
Marmara Denizi'mizdeki tüm hayalet ağlar 1 yıl içerisinde temizlenecek.
Balıkçılık faaliyetlerinin ekosistem temelli yapılması sağlanacak, koruma alanları geliştirilecek.
Müsilaj nedeniyle zarar gören balıkçılara ekonomik destek sağlanacaktır.
Deniz kirliliğinin önlenmesi ve vatandaşlarımızın bilinçlendirilmesi amacıyla çalışmalar yapılarak, kamuoyunun bilgilendirecek bir platform oluşturulacak. Alacağımız tedbirlerin vatandaşlarımıza duyurulmasını sağlayacak, Marmara denizimizi milletimizle birlikte koruyacağız.
Soğutma suları ve termal tesislerden oluşan sıcak suların Marmara Denizine etkilerinin azaltılmasına yönelik tedbirler alınacak.Allah'ın izniyle bu eylem planlarımız kapsamındaki yatırımlarımızı yerel yönetimlerimizle birlikte 3 yıl çerisinde tamamlayacağız. Marmara Denizimizi; içerisindeki binbir çeşit balıklarımızı, canlılarımızı koruyarak en saf, en duru en temiz, en canlı haliyle geleceğe taşıyacağız.
