Otizim Nedir? Belirtileri, Tedavi Yöntemi Ve Ailenin Bu Süreçeki Rolü Nelerdir ?
Otizim spektrum veya otizim adıyla bilinen erken çocukluk döneminde başlayan ve hayatı boyunca yaşam kalitesini etkileyen sözel, davranışsal bozukluktur ve ciddi bir gelişimsel bozukluktur.
Otizim nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Sebep olarak genetik ve çevresel faktörler (doğumda oluşan bazı sorunlar, viral enfeksiyonlar, çevre kirliliği ) gösterilmekte ama hala kesin olarak ispatlanamamıştır.
Belirtileri Nelerdir?
1. Çocukların göz kontağı kurmamalarıdır. Kısa süreli ve anlamsız bakmaları vardır.
2. Çocuğa ismi ile seslenilmesine tepki vermezler.
3. Dokunma, sarılma, kucağa alma gibi fiziksel temas gerektiren durumlardan hoşlanmazlar.
4. Tek başına olmayı tercih ederler. Grup etkinliklerine katılmaz, akranları ile oynamazlar.
5. Konuşmada bozukluk vardır. Sürekli aynı kelimeleri tekrarlayabilirler. Ya hiç konuşmazlar yada geç, tuhaf konuşurlar.
6. Şaka söylemlerini anlayamazlar.
7. Sallanma, kendi etrafında dönme gibi sürekli tekrar eden davranışları sergilerler.
8. Kendini ısırmak, kafanı vurmak gibi kendine zarar veren davranışlar sergilerler.
9. Rutin oluştururlar ve bunların bozulmasına yada değişlik yapılmasına tahammül edemezler.
10. Cansız nesnelerle daha fazla temas kurarlar.
11. İletişim gerektiren davranışlarda taklit becerileri yoktur. Selam verme, bay-bay yapma gibi davranışları yapamazlar.
12. Çocuklar isteklerini parmaklarıyla gösteremezler. Genellikle karşısındakinin kolundan çeker yada ağlayarak gösterirler.
13. Sürekli ellerinde nesne tutma, objeleri dizerek oynama, arabanını tekerliği ile oynama gibi oyunlar tercih ederler.
14. Ses, ışık ve kokuya karşı fazla duyarlılar ve beklenmedik tepkiler verebilirler.
Tedavi Yöntemleri
Otizimin bilinen bir ilaç, ameliyat gibi bir tedavisi yoktur. Çocuğun yaşam kalitesini artırma işlevsel bağımsızlığını artırmaya yönelik çalışmalardan bahsedebiliriz. Otizimde en önemli şey ‘erken tanı ‘ en etkili yöntemdir. Çünkü beynin gelişmesinde ilk 3 yıl daha fazla ve öğrenmesi oldukça hızlıdır. Beyine gelen doğru ve yoğun uyaranlar gelişimde önemli bir etkiye sahiptir.
Otizimli Bir Çocuğa Sahip Ailelerin Rolü
Otizimli çocukların ailelerine bu süreçte büyük bir sorumluluk düşmektedir. Çocuğa teşhis koymasından sonra ailelerin bu durumu kabullenmesi zor oluyor. Ailelerin bu durumu kabullenmeleri ve sürece dahil olmaları tedavinin olumlu yönde ilerlemesini sağlamaktadır. Tedaviye başlanması ve devam edebilmesi ailenin motivasyonu önemlidir. Ailenin motivasyonu için sosyal çevrenin desteğine ihtiyaçları vardır. Tanı koyduktan sonra alenin öfke, isyanlar gözlenmektedir. Sonrasında suçluluk, utanma ve geleceğe yönelik büyük bir kaygı yaşamaktadırlar. Ailenin bu durumu kabullenmesi bu süreç için gerekli psikoegitimleri alıyor olması durumu onlar için daha kolay hale getirmektedir. Ailelerin çocuklarının özel durumuyla aynı durumu yaşayan ailelerle bir araya gelmesi onları rahatlatacak ve duruma adapte olmalarına kolaylık sağlayacaktır. Neler yapmaları gerektiğini ve nasıl süreci yönetebilecekleri konusunda bilgi sahibi olmaları belirsizlikleri ortadan kaldıracaktır. Yapılan birçok araştırmada aile desteği gören çocukların topluma uyum ve adapte oma sürecini kolaylaştığı gözlemlenmiştir.