Sakarya Sivil Toplum Platformu (SASTOP), Sapanca Gölü’nün su seviyesindeki düşüşe ilişkin hazırladığı raporu kamuoyu ile paylaştı. Raporda, 2007–2021 ve 2024–2025 dönemlerine ait veriler ışığında, Sapanca Gölü'nde yaşanan su kaybının nedenleri ve alınması gereken önlemler ayrıntılı şekilde yer aldı.
2007’DE BAŞLAYAN SÜREÇ
Raporda, 2007 yılında Yuvacık Barajı’na Sapanca Gölü’nden su çekileceğinin açıklanmasının ardından gölde su seviyesinin düşeceği endişesiyle SASTOP tarafından takip sürecinin başlatıldığı belirtildi. Bu kapsamda, Sapanca Gölü’nün düzenli olarak izlenmeye başlandığı ifade edildi.
2013 RAPORU VE TAHSİS FAZLASI TESPİTİ
2013 yılında göldeki su seviyesinin azalması üzerine çalışmaların derinleştirildiği, yapılan görüşmeler ve belge incelemeleri sonucunda Tüpraş, Petkim, İSU/Seka, SASKİ/Adasu ve Çark Deresi için Bakanlık tarafından toplam 136 milyon metreküp bedelsiz su tahsisi yapıldığının tespit edildiği bildirildi. Bu miktarın, Sapanca Gölü’nün yıllık sağlıklı kullanım kapasitesi olduğu vurgulandı.
Ancak yapılan incelemelerde, havzadan çekilen suyun bu miktarın 19 milyon metreküp üzerine çıktığı, göl çevresindeki ilçeler, kanalizasyon sistemleri, su dolum tesisleri ve çeşitli yerleşimlere yapılan bağlantılarla tahsis fazlası kullanım oluştuğu kaydedildi.
ANKARA’YA TAŞINAN SÜREÇ
Yetkili kurumlardan yeterli ve ikna edici açıklamalar alınamaması üzerine, Cumhurbaşkanlığı, TBMM, Başbakanlık ve ilgili 6 bakanlığa iadeli taahhütlü mektuplar gönderildiği belirtildi. Ardından hazırlanan 35 sayfalık raporla Ankara’ya gidildiği, dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Genel Sekreteri Mustafa İsen’in davetiyle Cumhurbaşkanlığı Köşkü’nde görüşme yapıldığı aktarıldı.
Bu görüşmeler sonrası Su Havzaları Genel Müdürlüğü’nde yapılan toplantılarda, Sapanca Gölü’nün alg patlamasına yalnızca 20 santimetre kaldığı ve ciddi tehlike altında olduğu vurgulandı.
FAZLA SU ÇEKİMİ RAKAMLARLA ORTAYA KONDU
Rapora göre, SASKİ’nin yıllık 67,32 milyon metreküp tahsisine karşılık yaklaşık 80 milyon metreküp su kullandığı, İSU’nun ise yıllık 30 milyon metreküp tahsisin 10 milyon metreküpünü Yuvacık Barajı’na aktardığı belirtildi. Böylece yıllık toplam 31,68 milyon metreküp fazla su çekimi yapıldığı, bunun son 5 yılda 158,40 milyon metreküpe ulaştığı ifade edildi.
Bu durumun, gölde her yıl yaklaşık 3 aylık su kaybına karşılık geldiği, yağışlı dönemlerde bu açığın kısmen kapandığı ancak sorunun devam ettiği kaydedildi.
ALINAN ÖNLEMLER VE BARAJ PROJELERİ
Bakanlık görüşmeleri sonrasında göl kod seviyesinin 20 santimetre yükseltildiği, kaçak su kuyularının kapatıldığı, Tüpraş tarafından 50 milyon lira kaynak ayrıldığı ve İzmit-Kandıra hattında iki gölet yapılması kararı alındığı belirtildi. Ayrıca Akçay Barajı’nın ihalesinin yapıldığı ve yaklaşık 40 milyon metreküp yıllık kapasiteyle tahsis fazlasını karşılamasının hedeflendiği aktarıldı. Ballıkaya Barajı’nın tamamlanmasıyla şehir su ihtiyacının normale dönmesinin beklendiği ifade edildi.
BUGÜNKÜ DURUM VE 2025 GERÇEKLERİ
Raporda, Akçay Barajı’nın tamamlanmasıyla 2020 yılında su kullanım dengesinin sağlandığı ancak su fabrikalarının üretim artışı, turizm, bungalov yapıları, havuzlar ve kontrolsüz tüketimin yeniden risk oluşturduğu vurgulandı. Nüfus artışı, tarımsal sulama, yeşil alanlar ve yer altı şebekelerindeki kaçakların da baskıyı artırdığı kaydedildi.
İSU ve göl çevresi yerleşimlerinin yanı sıra Yuvacık Barajı’na yapılan ek su çekimlerinin de tehlikeyi büyüttüğü belirtilerek, iki şehir için durumun kritik olduğu ifade edildi.
YETKİLİLERE ÇAĞRI VE HALKA TASARRUF MESAJI
SASTOP, 35 sayfalık raporun Sakarya Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyeleri ve SASKİ’ye sunulduğunu belirterek, Ballıkaya Barajı tamamlanana kadar Sakarya ve Kocaeli halkının su israfı konusunda daha fedakâr davranması gerektiğini vurguladı. Alınacak tedbirlerin geçici değil, kalıcı olması gerektiğinin altı çizildi.
2025 yılı kapsamında SASTOP Göl Komisyonu üyeleri tarafından yapılan ziyaret ve incelemelere; SASTOP'u temsilen G.D.Baro Başk, Turabder (Avrupa Bir.Der. Sak. Şub) Başk. Kent Konseyi üyesi Av.Ü. Önder Döker. Turizm Der G. Dön. Başk. İhsan Mahmutoğulları. , G.D Şeker İş Sendikası Başk. Oğuz Kalay, Sakarya Veteran Masa tenis Der. Başk. Hüseyin Balta,- Eğitimci, Bilirkişiler Der, Kurucu Başk.. Arifiye ve Arifiyeliler Der.Kültür ve Dayanışma Der. Başk. Oktay Ertem, Sakarya Muh Fed. Başk.- Sakarya Muh. Der. Başk. Erdal Erdem, G. Dön. Ziraat Odası Başk.Hamdi Şenoğlu. Tema vakfı G. Dönem Yön,ve SAÜ Dç. Dr. Mahnaz Gümrükçüoğlu.,Rum. Dern.Onur.l Başk.ve Özel.Eğ. Muhi Çocuk.Kor Der.Başk.Gülsen Öziş. Geyve Boğazı ve Tabiatı koruma . Der.Başk. Kamuran Tan, Bis ve Doğa Sporları Der. Başk. Şefik Akar, Devlet hasta.,G..Dönem Der, Başkanı Erdoğan Yetiş, Geç. Dön. Tabibler Oda. Başk. Dr. Dursun Bostancı,Tüvasaş Em..Ekon. G:D. Kızılay Şb. Başk Fikret Kökalp, Sivaslılar Der. Başk. Aytaç Güner, Genç Düş.Platf. Başk,. Erkan Azman. , G. Dön. Lions Klb. Başk,. Reydal Turizm.. Salim Çelikörs. G.D. Ziraat Odası Başk. Erdinç Eryılmaz, Sak. Oto San. Eğitim ve Day. Der. Başk. Özcan Ovalı katıldı.