Cumhurbaşkanı Kararı ile 1 Ocak 2026’dan itibaren 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 51 inci maddesi gereği, Büyükşehir belediyesi olan illerde 30 binin üzerindeki ilçelerdeki mükellefler basit değil gerçek usulde vergilendirilecek.
Sakarya’da ise nüfusu 30 bini geçmeyen Kocaali, Kaynarca, Karapürçek, Söğütlü ve Taraklı ilçeleri basit usule devam edecek.
Sakarya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı Erdinç Atalay, konuya dair yaptığı açıklamada, bu yeni düzenlemenin esnafı nasıl etkileyeceğini detaylı şekilde aktardı.
Atalay, yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
BASİT VERGİLENDİRME 2026’DA GERÇEK OLUYOR
Basit usulde vergilendirme devlet tarafından belirlenen kazanç miktarını aşmayan küçük ölçekli işletmelerin ve esnafların vergi yükümlülüğünü düzenleyen sistem olup aylık beyan yükümlülüğü olmayan son dört yılda da gelir vergisi beyannamesi dahi verilmeyen bir mükellefiyet türü idi. Özellikle son yıllarda da gerçek usulde vergilendirilen mükelleflere nazaran benzer faaliyetlerde bulunanlar arasında vergide adaleti, eşitliği zedeleyen bir sistem olduğu tartışılmakta idi.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ OLAN İLLERDE GERÇEK USULDE VERGİLENDİRMEYE GEÇİLECEK
8 Eylül 2025 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile büyükşehir belediyesi olan illerde her türlü emtia imalatı, alım satımı ile uğraşanlar, inşaat ile ilgili her türlü işle uğraşanlar, motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarım işiyle uğraşanlar, lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini işletenler, eğlence ve istirahat yerlerini işletenler, şehir içi yolcu taşıma faaliyetinde bulunanlar açısından 01/01/2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilmesine karar verilmiştir. Fakat Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanmış son verilere göre büyükşehir belediyesi olan illerde nüfusu 30 bini geçmeyen ilçelerde bu hüküm uygulanmayacaktır.
KOCAALİ, KAYNARCA, KARAPÜRÇEK, SÖĞÜTLÜ VE TARAKLI BASİT USULE DEVAM EDİYOR
Sakarya ili açısından baktığımızda 2024 yılı sonu TÜİK tarafından yayımlanmış son nüfus verilerine göre 5 ilçenin nüfusu 30 binin altındadır. Kocaali, Kaynarca, Karapürçek, Söğütlü ve Taraklı ilçelerinde bulunan mükellefler basit usul olmanın genel ve özel şartlarını taşımaları şartıyla mükellefiyetlerine aynen devam edeceklerdir. Ülke genelinde 30 büyükşehir sınırlarında bulunan 519 ilçenin 328’inde bu kapsamda bulunan mükellefler gerçek usule geçiş yapacaklardır. 5 ilçenin haricindeki ilçelerde faaliyet göstermekte olup Cumhurbaşkanı Kararında belirtilen iştigal konuları ile uğraşan mükellefler 01/01/2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirileceklerdir.
KAPSAMDAKİ MÜKELLEFLER BİRÇOK BEYAN VE UYGULAMALAR İLE KARŞILACAKLAR
Basit usul vergilendirmede aylık beyan yükümlülüğü bulunmamakta idi. Kapsamdaki mükellefler gerçek usulde vergilendirilmesi ile şu ana kadar uygulamalarıyla karşılaşmadıkları KDV, Muhtasar, Geçici Vergi, Yıllık Gelir Vergisi beyannameleri vb birçok yükümlülük ile tanışacaktır. Örneğin mal ve hizmet teslimleri KDV kanunu kapsamına gireceğinden her bir satış belgesinde katma değer vergisi yer alacak, alım ile satım arasındaki farklara göre de aylık dönemler halinde KDV ödemesi, tevkifata tabi işlemlerde de KDV tevkifatı ödemeleri söz konusu olabilecektir. Ayrıca her bir beyannamede maktu damga vergisi ödeyeceklerdir. Kira ödemelerinde stopaj uygulama zorunluluğu başlayacaktır. Gelir vergisi beyannamesi vermemekte iken üç ayda bir geçici vergi beyannamesi verecek, yıllık gelirlerini gelir vergisi beyannamesi ile beyan edeceklerdir. Perakende faaliyette bulunan mükelleflerin ödeme kaydedici cihaz (yazarkasa) bulundurma zorunluluğu başlayacaktır. Elektronik belge geçiş zorunluluklarına göre e-fatura yükümlülüğü, ileride brüt satışları yasada belirtilen hadleri aşar ise elektronik defter uygulamasına geçiş zorunlulukları da doğabilecektir.
MALİ MÜŞAVİR İLE SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞU BULUNMAKTADIR
Basit usul mükellefiyette beyan yükümlülüğü bulunmadığından bu kapsamdaki mükellefler vergi idaresine karşı sorumluluklarını kolaylıkla yerine getirmekte idi. Fakat gerçek usul mükellefiyet ile aylık beyanlar söz konusu olacak, ödeme kaydedici cihaz bulundurma, satış-sipariş yazılımı bulunanların entegrasyon işlemleri, elektronik belge düzenleme zorunlukları, tüm ticari belgelerin aylık dönemler halinde ticari defterlere kaydı, yükümlülüklerin süresinde yerine getirilmemesi halinde usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları, vergi zıyaına sebep olacak işlemler, KDV tevkifat beyanları gibi birçok kanuni düzenlemeler mükelleflerin karşısına çıkacaktır. Gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerin beyan ve bildirim yükümlülüğü için Mali Müşavirler ile sözleşme düzenlemeleri yasal bir zorunluluktur.
2025 YILI SONUNA KADAR MALİ MÜŞAVİRLERİ İLE HAZIRLIKLARINI YAPMALARI GEREKECEKTİR
Bu kapsamda gerçek usule geçecek mükelleflerin en geç 2025 yılı son ayında Mali Müşavirleri ile görüşerek herhangi bir cezai durumlar karşılaşmadan 2026 yılına sorunsuz bir şekilde yeni uygulamalara hazırlanması gerekecektir.