Uyuz nedir?
Özel Adatıp Hastanesi Dermatoloji (Cildiye) Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Teoman Erdem, son günlerde sıkça karşımıza çıkan uyuz hastalığıyla ilgili bilgiler verdi.
“Uyuz sarkopt denilen gözle görünmeyen bir parazitin oluşturduğu çok kaşıntılı ve bulaşıcı bir deri hastalığıdır. Her iki cinste, her yaşta, toplumun her kesiminde görülebilir.” diyen Prof. Dr. Teoman Erdem sözlerine şu şekilde devam etti; “Uyuz hastalığı salgınlar yapabilmesi nedeniyle özellikle okul, yurt, kışla ve bakım evleri gibi toplu yaşam alanlarında daha sık görülür. Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde daha şiddetli seyreder. Hastalık kişiden kişiye yakın temasla (aynı yatakta yatma, ortak giysilerin kullanımı, yatak çarşafı veya havlu gibi kişisel eşyaların kullanımı gibi) 15-20 dakikalık bir temas süresinde bulaşır. Sadece tokalaşma ile bulaşması zordur.”
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Hastalığın en tipik özelliğinin parazitin alınmasından ortalama 4-6 hafta sonrasında ortaya çıkması, özellikle geceleri ve sıcakta artan şiddetli kaşıntı olduğunu belirten Prof. Dr. Teoman Erdem; “Kaşıntı en sık el bilekleri iç yüzleri, el parmak araları, kulak arkaları, bel bölgesi, ayak bilekleri, ayaklar ve kalçalarda görülür. Erkeklerde özellikle genital bölge, kadınlarda meme başları çocuklarda ise avuç içleri ve ayak tabanları tipik olarak tutulan bölgelerdir.
Hastalığa özgü en önemli belirti, en sık bilek iç yüzleri ve parmak aralarında görülen parazitin içinde yaşadığı gri beyaz renkli, 1-10 milimetre uzunluğundaki tünel denilen yapılardır. Tünel dalgalı veya kırık bir çizgi şeklinde görülür. Bundan başka deride kaşıntıya bağlı kaşıntı izleri, küçük kabarcıklar ve sivilceye benzer yapılar görülebilir.” dedi.
Uyuz nasıl tedavi edilir?
Prof. Dr. Teoman Erdem, uyuz tedavisinin, aynı yaşam ortamını paylaşan tüm aile bireylerine, bazılarında aktif şikayet olmasa dahi uygulanması gerektiğini belirterek, “Çünkü hastalığın, parazit alındıktan sonraki 20-90 gün içerisinde ortaya çıkabildiği unutulmamalıdır.” dedi.
Tedavi esnasında nelere dikkat edilmelidir?
“Deriye uygulanan ilaçlar tüm deri bölgesine uygulanmalıdır. Son bir hafta içinde kullanılmış tüm giysiler ve yatak örtüleri en az 60 derecede yıkanmalı ve ütülenmelidir.” Diyen Prof. Dr. Teoman Erdem sözlerini şu şekilde tamamladı; “Yıkanmayacak eşyaların, ağzı bağlı bir poşette ortalama bir hafta saklanması gerekir. Tedavini başarılı olması sonrasında da kaşıntı ve hastalığa bağlı, arta kalan deri lezyonlarının iyileşmesi 2 - 6 haftayı bulabilir. Deriye uygulanan tedavi mutlaka 15 gün sonra tekrar uygulanmalıdır. Son söz olarak uyuz bazen tedaviye direnç göstermekte ve hastalar değişik uygun olmayan tedavi seçeneklerine başvurmaktadır. Bu durum deride daha fazla tahrişe ve kaşıntısının artmasına yol açabilmektedir. Uyuz hastaları, şüpheli durumlarda mutlaka doktora başvurup uygun tedaviyi kullanmalıdırlar.”
