Vatandaş için bu kış yüksek gıda fiyatlarının yanı sıra hem elektrik ve doğalgaz faturaları hem kışlık kıyafet fiyatları anlamında oldukça zor geçecek.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri, ülke genelinde eylülde zam şampiyonu olan ürünün, fiyatı bir ayda ortalama yüzde 33,72 oranında zamlanan kömür olduğunu ortaya koymuştu. Kömürdeki yıllık zamların yüzde 125’leri bulduğu ifade edilirken, odun fiyatlarının da yüzde 40-50 aralığında zamlandığı belirtiliyor.
Bunun yanında, dünyada yaşanan enerji krizinin etkisiyle meskenlerde kullanılan elektrik ve doğalgaz fiyatlarına kasım ve aralık yeni zamlar gelmesi muhtemel.
Kış aylarında vatandaşı bekleyen pahalılık ise yalnızca faturalarla sınırlı değil.
TÜİK verileri, havaların soğumaya başladığı son günlerde kışlık kıyafet fiyatlarındaki yıllık artışların TÜFE’nin üzerinde, yüzde 30’u aştığını ortaya koydu.
BİR HIRKA 90 LİRA
Buna göre, kaban fiyatları 2021 Eylül’de bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 19-23 aralığında zamlanırken, kazak fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 24’ü aştı. 2020 Eylül’de 65 liraya satılan bir kazağın fiyatı, 2021 Eylül’de 81 liraya yükseldi.
Geçen yıl 236-310 TL arasında değişen kaban fiyatları ise bu yılın eylül ayında 290-370 TL arasında satılıyor.
Ancak mağazalarda satılan kaban fiyatları markalarına göre değişmekle birlikte, 400 TL’den başlayıp, 800 hatta 1000 TL’ye kadar çıkıyor.
Geçen eylülde 71.8 TL’ye satılan bir hırkanın ise bu eylülde 90.2 liraya çıktığı görüldü.
Pantolon ve gömlek fiyatlarındaki artışlar daha fazla. Geçen yıl eylül ayında 80 liraya satılan bir gömleğin fiyatı, bu eylülde yüzde 35 zamlanarak 108 liraya çıktı. Pantolon fiyatlarına yapılan yıllık zamlar ise yüzde 18’den başlayıp yüzde 32’yi aşıyor.
HAZIR GİYİME YÜZDE 30 ZAM DAHA BEKLENİYOR
Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel, son bir yılda hazır giyimde tüketiciye yansıyan yüzde 30’luk zammın ham madde fiyatlarındaki artıştan kaynaklandığını anlattı.
“Bir yıl içinde ham madde fiyatlarının yüzde 60-80 aralığında zamlanmasına rağmen hazır giyimde tüketiciye yansıyan zamlar yıllık bazda yüzde 30 olabildi” diyen Öncel, “TÜFE ve ÜFE arasındaki farkı perakendeci üstleniyor. Bu da firmalara kârsızlık olarak yansıyor” diye konuştu.
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Eş Başkanı Ramazan Kaya’ya göre ise, sadece navlun fiyatları son 1.5 yılda 4-5 katına çıktı. Kaya, söz konusu maliyet artışlarının 2022’nin ilk çeyreğinde vatandaşa yüzde 20-30 zam olarak yansıyacağına işaret etti.
ELEKTRİK VE DOĞALGAZDA YÜKLÜ ZAM BEKLENTİSİ
Öte yandan, son günlerde dünyada yaşanan enerji krizinin etkisiyle meskenlerde tüketilen elektrik ve doğalgaza yeni zamlar bekleniyordu ancak ekim ayı başında konut aboneleri için gaz dağıtım şirketlerine uygulanan tarife değişmedi. Sanayi aboneleri ve elektrik üretim santralleri tarifesine yüzde 15 zam geldi. Elektrikte tarife aynı kaldı.
Sozcu.com.tr’ye konuşan Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kurulu Üyesi Olgun Sakarya, “Artan maliyetlerden sonra zamlar kaçınılmaz hale geldi. Ekim ayında meskenlere yapılmayan zamların, kasım ve aralık ayında yüklü bir şekilde yapılacağını düşünüyorum” dedi.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz ise, ekimde sanayiye yansıyan doğalgaz zamlarının sanayi ürünlerinin fiyatlarını artıracağı için ucunun yine tüketiciye dokunacağına, enflasyonu artıracağına dikkat çekti.
5 YILDA 100 TL’LİK FATURA 222,4 TL’YE ÇIKTI
Meskenlerde tüketilen elektrik ve doğalgaz fiyatlarına son zam 2021 Temmuz’da gelmiş; elektrik yüzde 15, doğalgaz ise yüzde 12 zamlanmıştı. 2021 Ocak’tan Temmuz’a doğalgazdaki zam yüzde 17.7, elektrikteki zam ise yüzde 22’yi bulmuştu.
EMO Yönetim Kurulu Üyesi Olgun Sakarya, halihazırda dört kişilik bir ailenin 2021 Eylül itibarıyla aylık 210.5 TL elektrik fatura ödediği bilgisini verdi.
“Son beş yıl için göz atacak olursak, 2016 yılı Ocak ayında 100 TL ödeyen bir abone bugün 222,4 TL ödüyor” diyen Sakarya, “Son iki yıl için göz atacak olursak 2019 yılı Ocak ayında 100,00 TL ödeyen bir abone bugün için 170,3 TL ödüyor” diye konuştu.
Oğuz Türkyılmaz ise, dört kişilik bir ailenin aylık ödediği doğalgaz faturasının illere ve iklim şartlarına göre değişmekle birlikte, Ankara’da aylık 400-450 lirayı bulabildiğini söyledi.
“Kış aylarında Ankaralıların aylık 200 metreküp doğalgaz tükettiği göz önüne alınırsa bu tutarı ödediği hesaplanıyor” diyen Türkyılmaz, “İstanbul’da ise kış aylarında aylık 150 metreküp doğalgaz tüketildiği göz önüne alınırsa aylık fatura 330-350 TL aralığında değişir” diye konuştu.
