SAĞLIKLI BESLENME Özel Medar Hastanesi Sakarya Diyetisyeni Dyt. Büşra Nur Sarısoy, Kurban Bayramında bayram geleneklerimizden olan tatlı, şeker tüketimine ek olarak kırmızı et tüketiminin miktarı ve sıklığının arttığını ifade ederek, “Ancak tüm aile bireylerini bir araya toplayan, sevgi ve mutluluğun göstergesi olarak simgelenen geniş sofraların kurulduğu bu günlerde kronik hastalıklara(kalp-damar hastaları, diyabet hastaları, hipertansiyon hastaları ve böbrek hastaları ) sahip ve yüksek risk grubunda bulunan bireylerin(çocuklar ve yaşlılar) dikkatli olması gerekmektedir. Sağlıklı beslenmenin her birey için gerekli ve önemli olduğu unutulmayıp bu dönemde yiyecek seçimine, porsiyon kontrolüne ve besin gruplarının dengeli dağılımına özen gösterilmelidir” dedi. Dyt. Sarısoy Kurban Bayramında beslenme konusunda şu tavsiyelerde bulundu: • Kırmızı et; iyi kalite hayvansal proteinin yanı sıra, demir, çinko, fosfor, magnezyum mineralleri ile B12, B6, B1 ve A vitaminleri içeren önemli bir besin kaynağıdır. • Yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol içerikleri yüksek olması nedeniyle sıcak yaz günlerinde olmamız da göz önünde bulundurularak kalp-damar hastalıklığı olan kişilerin fazla tüketimden kaçınması gerekmektedir. Bir öğünde önerilen kırmızı et tüketim miktarı ortalama 60-80 g olmalıdır. •Kurbanlıkların denetim altında kesilmesi önemlidir, veteriner kontrolü olmayan ve uygun koşullarda kesilmeyen kurbanlık hayvanlardan insanlara tenya, salmonella, tüberküloz, şarbon gibi hastalıkları bulaşma riski vardır. Bayram günü kesilen hayvan etinin, bekletilmeksizin birkaç saat içinde pişirilmesi yaygın olarak yapılan bir yanlış çünkü yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik hem pişirmede, hem de sindirimde zorluk yaratır. Midede şişkinlik, hazımsızlık gibi sıkıntılara neden olur. Etin yumuşaması, lezzetinin yerinde olması hem de içeriğindeki mikroorganizmaların etkisiz hale gelmesi için eti24 saat bekletmeden tüketilmemelidir. •Etler; büyük parçalar şeklinde değil ancak kıyma, kuşbaşı gibi küçük parçalara ayrılıp, tek pişirimlik miktarlara bölünüp, buzdolabı poşetlerine koyularak buzdolaplarının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. Buzdolabında -2 santigrat derecede 1-2 hafta, derin dondurucuda ise -18 santigrat derecede daha uzun süre etler saklanabilmektedir. •Pişirmek için buzluktan çıkartılan etler, yine buzdolabının alt raflarına indirilerek çözdürülmeli oda sıcaklığında veya kalorifer üzerinde çözdürülmemelidir, çözdürülen et hemen pişirilmeli, tekrar dondurulmamalıdır. •Et hazırlamada kullanılan kesme tahtalarında çiğ sebze ve meyveleri doğrama işlemi yapılmamalıdır.Et hazırlık işlemi bittikten sonra kesme tahtaları kaynar kullanılarak dezenfekte edilmelidir. •Pişirme yöntemi olarak; haşlama, fırınlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli, kızartmalardan ve kavurma yönteminden kaçınılmalıdır. •Etler mangal yapılacaksa; kömürleşecek şekilde kızartılmaması gerekir kömürleşen etler her zaman kanser riski taşır. Etin ateşe yakın olması B1, B12, folik asit gibi vitaminlerin kaybına yol açmaktadır. •Kurban bayramının geleneksel yemeği haline gelen kavurmanın içine tereyağı veya kuyruk/iç yağı eklemeden, kendi suyunda, kısık ateşte pişirme yapılmalıdır. Kavurma ve kırmızı et öğle öğününde tüketilmeli, akşam öğününde ise sebze, kuru baklagil gibi posa içeriği yüksek yemekler tercih edilmelidir. •Etler, C ve E vitaminini içermezler. Bu nedenle etlerin mutlaka sebzelerle birlikte pişirilmesi veya etlerin yanında C vitamininden zengin limon ilaveli sebze/salata/ taze sıkılmış meyve sularının tüketilmesi oldukça önemlidir. Bu yöntem hem besin çeşitliliğinin sağlanmasını sağlar hem de sebzelerde bulunan C vitamini, demirin emilimini arttırır. •Etlerin yanında rafine edilmiş pilav/makarna yerine bulgur/esmer pirinç; asitli/gazlı içecekler yerine ayran/yoğurt/cacık tüketilmelidir. •Gidilen bayram ziyaretlerde; meyve suları yerine açık çay/bitki çayları; hamur tatlıları/çikolata yerine sütlü tatlılar/meyveler tercih edilmelidir. •Son olarak; bayramlarda da yeterli ve dengeli beslenme ilkelerine uygun miktarda et tüketirken çeşitlilik yaratmak için, diğer besin grupları olan ‘süt grubu’, ‘ekmek grubu’, ‘sebze grubu’ ve ‘meyve grubu’ ile aynı öğünde birlikte tüketmeye özen gösterilmeli, sıcak yaz günlerinde günlük 2-2.5 lt su tüketimi unutulmamalıdır.