Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarına yönelik rehberlik ve bilgilendirme faaliyetlerini sürdürüyor. Sakarya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü tarafından yapılan yazılı açıklamada, hem işverenler hem de çalışanlar kayıt dışı çalışmanın sonuçları konusunda uyarıldı.
SGK’ya göre kayıt dışı istihdam; çalışanların sosyal güvenlik sistemine hiç bildirilmemesi veya eksik bildirilmesi anlamına geliyor. Bu durum, çalışanların çalışma günlerinin ya da ücretlerinin SGK’ya eksik bildirilmesiyle de oluşabiliyor.
Sigortasız Çalışmanın Ciddi Sonuçları Var
Sigortasız çalışanlar emeklilik, işsizlik maaşı, sağlık hizmetleri ve tazminat gibi pek çok yasal haktan mahrum kalıyor. SGK, bu kişilerin ihbarla tespit edilmesi durumunda işverenlere ağır yaptırımlar uygulanacağını vurguladı.
İşverene 14 Asgari Ücrete Kadar Ceza
Kayıt dışı işçi çalıştıran işverenlere, çalışanın bildirimsiz çalıştığı süreye göre değişen idari para cezaları uygulanıyor. Örneğin, bir işçinin bir yıl boyunca sigortasız çalıştırıldığının tespiti halinde, işverene 14 asgari ücrete kadar ceza kesilebiliyor. Bu tutara prim borçları, gecikme cezası ve faizi de ekleniyor.
Ayrıca işverenin faydalandığı tüm sigorta prim teşvikleri iptal ediliyor, geçmişe dönük teşvikler gecikme zammıyla geri alınıyor. İşveren, devlet destekli teşvik, hibe ve kredi programlarından da men edilebiliyor.
Çalışanlar Haklarını e-Devlet Üzerinden Takip Edebilir
Çalışanlar, PTT’den alacakları e-Devlet şifresiyle www.turkiye.gov.tr
üzerinden sigortalılık durumlarını, prim gün sayılarını ve kazanç seviyelerini sorgulayabiliyor. Ayrıca 7/24 hizmet veren ALO 170 hattı ile doğrudan bilgi alınabiliyor.
Şikayet ve ihbarlar da yine ALO 170, Sosyal Güvenlik Merkezleri ve CİMER üzerinden yapılabiliyor.
Yabancı İşçi Çalıştırmak İçin Çalışma İzni Şart
SGK, yabancı uyruklu işçilerin çalıştırılması durumunda da işverenlerin dikkatli olması gerektiğini belirtti. Çalışma izni bulunmayan yabancıların çalıştırılması durumunda, işverenlere 2025 yılı itibarıyla kişi başı 81.683 TL idari para cezası uygulanıyor. Ayrıca, bu kişilerin ve ailelerinin dönüş masrafları da işverene yükleniyor.
Ücret Ödemelerinde Banka Zorunluluğu
İşçi sayısı 3 ve üzeri olan işyerlerinde, işçilerin ücretlerinin banka kanalıyla ödenmesi zorunlu. Bu kurala uyulmaması durumunda işverene, her işçi ve her ay için 2.179 TL idari para cezası uygulanıyor.
Sakarya SGK: “Yasal Sorumluluk Bilinciyle Hareket Edin”
Sakarya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, özellikle bazı çalışanların kendi istekleriyle sigortasız çalışmayı talep edebildiğini belirterek, işverenlerin bu taleplere kesinlikle itibar etmemesi gerektiğini vurguladı.
Kurum yetkilileri, hem çalışanların mağdur olmaması hem de işverenlerin ağır cezalarla karşılaşmaması için “yasal sorumluluk bilinciyle hareket edilmesi gerektiğini” hatırlattı.