Sakarya’nın Arifiye ilçesine bağlı Ahmediye Mahallesi’nde (eski adıyla Adliye Köyü), E-25 Karayolu üzerinde yüksek bir kayanın üzerinde yer alan Karıncalı Dede Türbesi, mistik ve manevi bir hikâyeyle anılır. Türbe, karıncalarla insanüstü bir bağ kurduğu rivayet edilen Türkmen ermişi Abdullah bin Yaşari’ye, yani Karıncalı Dede’ye adanmıştır. Halk arasında “Karınca Baba” olarak da bilinen bu zatın hikâyesi, Sakarya’nın manevi değerleri arasında önemli bir yer tutar.
Hikâyenin Kökeni ve Anlatısı
Rivayete göre, 11. yüzyılda Horasan’dan Sakarya’ya gelen Abdullah bin Yaşari, Hoca Ahmet Yesevi’nin talebelerinden biridir. Karıncalarla özel bir ilişki kurduğu, adeta onlarla konuşabildiği ve doğayla uyum içinde yaşadığı söylenir. Hikâyenin en bilinen kısmı, bir köyün karınca istilasına uğraması ve köylülerin çaresizlik içinde Karıncalı Dede’ye başvurmasıyla başlar. Köylüler, tarlalarına ve evlerine zarar veren karıncalardan kurtulmak için ondan yardım ister. Karıncalı Dede, köye gelerek dua eder ve karıncaları köyden uzaklaştırır. Bu olaydan sonra, köylüler ona minnettarlıkla “Karıncalı Dede” ya da “Karınca Baba” adını verir.
Karıncalı Dede’nin vefatından sonra, Arifiye’de yüksek bir kayanın üzerine defnedilir ve burası zamanla Karıncalı Dede Türbesine dönüşür. Türbenin konumu, çevredeki köylerden kolayca görülebilir olmasıyla da dikkat çeker.
Manevi İnançlar ve Gelenekler
Halk arasında Karıncalı Dede Türbesi’yle ilgili çeşitli inançlar mevcuttur:
Dilek ve Adaklar: Ziyaretçiler, türbeye gelerek dilek diler ve karıncalara yem olsun diye şeker, ekmek kırıntısı gibi şeyler bırakır. Bu adakların, dileklerin kabul olmasına vesile olacağına inanılır.
Manevi Bağ: Karıncalı Dede’nin karıncalarla olan ilişkisi, doğayla uyum ve yardımseverlik gibi değerleri sembolize eder. Bu nedenle türbe, hem manevi hem de kültürel bir çekim noktasıdır.
Türbenin Özellikleri
Türbe, Adapazarı Bilecik E-25 Karayolu üzerinde, Ahmediye Mahallesi’nde (Adliye Köyü) yüksek bir kayanın üzerindedir. Mistik Atmosfer: Türbenin yüksek bir noktada olması ve karıncalarla ilgili hikâyesi, ziyaretçilere mistik bir deneyim sunar. Kültürel Miras: Sakarya’nın manevi değerlerinden biri olan türbe, bölgedeki Türkmen kültürünün ve Horasan erenlerinin etkisini yansıtır.