Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na bağlı Türkiye Çevre Ajansı'nın (TÜÇA) uygulayıcısı olduğu Depozito Yönetim Sistemi 2019 yılında pilot ilçe olarak Ankara Kızılcahamam'da il olarak ise Şubat 2025 itibarıyla Sakarya'da uygulamaya alındı.
Başarıyla devam eden sistem sayesinde sadece Kızılcahamam'da yılda ortalama 472 ton atık geri dönüştürülüyor. Vatandaşlar Sakarya'da ise 26 noktada 30 makineyi kullanabiliyor. Sakarya'da 1,5 ayda 100 ton atık cam toplandı. Sistemin 2026 yılı başında ise tüm Türkiye'de uygulanması planlanıyor. Bu çerçevede Erzurum, Samsun, Mersin, Gaziantep, Konya ve İzmir'de de kurulum çalışmaları başlatıldı. Bu sistemle, "Depozitosu Olan Ambalajlar" (DOA) logosu olan plastik ve cam şişeler ile alüminyum ambalajlar DOA İade Makineleri'ne bırakılıyor ve toplanan ambalajlar geri dönüştürülerek yeniden kullanıma kazandırılıyor.
İlk adım olarak tüketiciler iade süreçlerinde "DOA" dijital uygulamasını telefonlarına yüklemesiyle başlayan sistemde ikinci adımda ise depozito iade makinelerine QR kod okutulup, ambalajlar depozito makinelerine yükleniyor. Böylelikle iade edilen ambalajlara karşılık gelen teşvik bedelini dijital cüzdanlarda birikebiliyor. Son olarak da uygulamada biriken tutar, anlaşmalı mağazalar, marketler ve restoranlarda QR okutularak kullanılıyor. Yine biriken bakiye, transfer yoluyla banka hesaplarına aktarılabiliyor.
Depozito iade işlemlerinde günlük 30 bin adet ambalaj toplanıyor
Ankara'da Bakanlık Ana Hizmet Binası, Türkiye Çevre Ajansı Binası, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, Kızılcahamam ve Sakarya'da kurulan depozito iade makinesleritle bugüne kadar 1,5 milyon tek kullanımlık içecek ambalajı toplanarak geri kazanımı sağlandı. Günde ortalama 30 bin adet ambalajın toplandığı sisteme vatandaşlar yoğun ilgi gösteriyor.
DOA ile yılda 520 milyon avro kazanç sağlanacak
Proje ile yapılacak kazançlara bakıldığında ise yıllık 120 milyon avro geri kazanım geliri, ikincil ham madde kullanımından 250 milyon avro kazanç, atık ithalatında 50 milyon avro azalma, yerel yönetimlerin atık bertarafı ve elektrik kullanımından 100 milyon avro tasarruf sağlanacak. Böylece toplamda 520 milyon avro kazanç yapılması sağlanacak.
