Yaşanan ekonomik kriz ticarette büyük sıkıntılar sebep oluyor. Ticarette kullanılan en önemli araçlardan biri olan senetler ise teker teker patlıyor. Rakam oldukça düşündürücü seviyelere yükselmiş durumda. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi’nin verilerinden derlenen bilgiye göre, Eylül ayında protesto edilen toplam 17 bin 166 adet senedin parasal tutarı 1 milyar 978 milyon 189 bin lira oldu.
Sakarya'da ise protestolu senetlerde adeta patlama yaşanıyor. TBB’nin verilerine göre, Sakarya'da Eylül ayından 197 senet protesto edildi. Sakarya'da protesto edilen senetlerin parasal tutarı 15 milyon 967 bin lira oldu.
Sakarya'da, 2023 yılının 9 ayından protesto edilen senet sayısı bin 954, parasal tutarı ise 116 milyon 341 bin liraya ulaştı.
Senette Ödememe Protestosu Nedir?
Ticari olan ilişkilerde kullanılan ödeme araçlarından bir tanesi senettir. Senetlerde bir vade tarihi vardır ve senedin sahibi o tarihte senette yazan tutarı ödemekle yükümlüdür. Eğer senedin parası kişiye ödenmezse alacaklı olan taraf, Senette ödememe protestosu hakkına sahiptir. Senette ödememe protestosu ile çekte protesto birbirinden ayrılmaktadır. Bu işlem senedin parasının ödenmesine dair yaptırım içeriği taşır. Senedin borçlu tarafından vadesinde ödenmemesi senedin alacaklı tarafından protesto edilmesine sebep olur. Senette ödememe protestosu işlemi yapılmaması, alacaklının bazı haklarını kaybetmesine sebep olur. Bu nedenle senede protesto çekilmesi önemlidir.
Senet Vadesinde Ödenmediğinde Ne Olur?
Ticaret çalışmalarındaki ödeme yöntemlerinden bir tanesi olan senet, vadesinde ödenmediğinde borçluya protesto çekme işlemi uygulanır. Bu protesto borçlunun borcunu ödemesi için bir ihtar niteliği taşır. Senette protesto süresi senedin vadesinden sonraki iki iş günüdür. Bu protestonun geçerli olması, borçluya borcun ihtar edildiği anlamına da gelir. Senette ödememe Protestosu noterler aracılığıyla çekilir. Zamanında çekilmeyen protesto sonrasında alacaklı olan kişi varsa senedi ciro edenlerden olan alacağını kaybeder. Senet protesto edilmesi ticari alanda sorunlu bir durum ve itibar kaybı anlamı taşır.
Senet Protesto Edildikten Sonra Ne Olur?
Vadesi gelen bir senede borçlunun ödeme yapmaması durumunda senette ödememe protestosu yapılır veya ticari dille senet yazılır. Bu durum ticaret erbapları arasında itibarın sarsılması anlamına gelir. Vade tarihi gelmesine rağmen senedin ödenmemesi durumunda kambiyo senetlerine özgü takip yolu ile bir mersin icra avukatı tarafından icra işlemleri başlatılabilir. İcra işlemleri için ise senette belirli bir kural varsa senedin bulunduğu yerde yok ise borçlunun ikametgâh adresinin bulunduğu bölgedeki icra müdürlüğüne başvuru yapılır. Bu işlem borçlunun banka hesaplarına haciz koymayı, mal varlığı rejimini ve diğer istenmeyen durumları ortaya çıkarır. İcra müdürlüğüne yapılan müracaat sonrasında icra müdürlüğü ödeme emri düzenler ve bu ödeme emri borçluya tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden 10 gün içerisinde borçlu borcu ödemek veya icra mahkemesine başvurarak itiraz etmek zorundadır. Ancak ödeme emrine itiraz edilse dahi işlemler durmayacak, borcun ödenmemesi durumunda ise haciz işlemleri uygulanabilecektir. Ödeme yapılmaması ve itiraz edilmemesi durumlarında mal varlığına ve banka hesaplarına haciz işlemi uygulanacaktır.
