Farklı kültürlerde yaygınlaşmış işgaller ve savaşlar sırasında bir çok farklı toplumların birbirlerini etkilemesi amacı ile çift başlı kartal sembolü Selçuklu döneminde devlet simgesi olarak, mimaride, el sanatlarında işlenmiş önemli motiflerdendir. Ve farklı kültürlerde de kullanılmıştır…
***
Anadolu, Orta Asya, Mısır, Mezopotamya, Balkanlar, Kafkasya, Uzak Doğu, Afrika, Amerika, Avrupa kültürlerinde kullanılmıştır. İslam’dan sonrası öncesinde de çift başlı kartal motifleri önem arz eder. Hititlerde ilk olarak mühürler Kaya kabartmaları
Daha sonra Gazneliler döneminde gazne saray süslemelerinde rastlanır…
***
10.Yüzyılda Bizans imparatorluğunda daha sonra Orta Asya ve Anadolu devletleri tarafından kullanılmıştır. Selçuklularda çift başlı kartal devlet sembolü olarak kullanılmıştır
El sanatları, mimaride (halı ve kilimlerde, kumaşlarda) yer alır. Kültürlerde farklı anlamlar kazansa da temel anlamı iktidar ve Güç İslam öncesinde sembolü Şamanizm de önemli güçlü sembollerden biridir…
***
“Gökle yer arasında Demir kapı vardır
Kapının koruyucusu çift başlı kartal
Gök Tanrıyı temsil etmektedir”
Şaman inancına göre İslam’dan sonra ise;
Güç ve Kudretle beraber şansı da ifade eder
***
Hititlerde çift başlı kartal kraliyet amblemi olarak kullanılmış
Hükümdar simgesi olmuştur. Gücün fazlalaşmadı demektir.
Daha uyanıktır iki yöne bakan çift başlı kartal hemen görür tehlikeyi araştırmacılar zıt güçleri ve değerlerin ifade ettiğini eşit dengesinin olduğunu söylerler…
***
Diğer kuşlardan daha güçlü ve hızlıdır…
Anlamı itibari ile hükümdarı ifade eder…
Ömer Hayyam Nevruzname eserinde şöyle der;
“Kartalın büyüklüğü, asalet ve temizliği, hal ve hareketleri padişahlara benzer”
En eski zamanlardan beri Kudretin ve Gücün Asaletin simgesi, Hakimiyetin Alametidir Kartal
Türk toplumlarında ise, gece ve gündüz denge ve yer gök, yaz ve kış, batı ve doğu gibi zıtlıkları ifade eder…
***
Kullanım yerine göre değişen…
Kalelerin üzerindeki;
Şehrin koruyucusu olurken…
Sarayda; Asaletin sembolüdür…
Türk mitolojisinde yaşam ağacının yedinci katında yaşayan
Kartal Tanrıdır…
***
Ying ve Yang gibi
Gece ve Gündüzü
Karanlık ve Aydınlık gibi karşıt uyumunu simgeler
Sol kanadıyla Ayı örter
Sağ kanadıyla Güneşi