“Corona virüsü ekonomiyi nasıl etkiliyor ve yakın gelecekte nasıl etkileyecek?” sorusuna bir önceki yazımda siz değerli okurlarıma, hem küresel hem ülkemiz hem de Sakarya’mız ölçeğinde değerlendirip cevaplamayı amaçladığımı belirtmiştim. Bir önceki yazımdan itibaren Corona virüsü küresel ekonomiyi halihazırda nasıl etkiledi bir bakalım:


Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip Corona virüsü hızla yayılmaya devam ederken, güvenlik önlemleri tüm dünyada üst düzeye çıkarıldı. Ülkeler virüsten korunmak adına bir dizi önemler alırken, virüsün dünyadaki ekonomik ilişkileri nasıl etkileyeceği konusu da merak ediliyor.


Salgın, dünyanın üretim atölyesi olarak bilinen Çin'de fabrikaların kapanmasına, üretimin durmasına neden oldu. ABD'den sonraki en büyük ikinci ekonomi olan Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki gelişmeler küresel piyasalarda yankı buluyor. Gıda, oyuncak, otomotiv sektörü, turizm, sinema, teknoloji, akıllı cihazlar endüstrisi, çip üretimi, havacılık, sinema, alışveriş ve daha birçok ürün ve hizmet Çin'e göbekten bağlı durumda.


Londra merkezli danışmanlık şirketi Capital Economics, salgının, 2020 yılının ilk üç ayı içindeki maliyetini 280 milyar dolar olarak tahmin ediyor. Karşılaştırmalarla ifade etmek gerekirse bu, Avrupa Birliği’nin toplam yıllık bütçesinden, Microsoft şirketinin ya da Apple’ın yıllık gelirinden, ya da bir ülkeyle kıyaslamak gerekirse örneğin Nijerya bütçesinin sekiz katından büyük bir meblağ. Bunun nedeni her şeyden önce hastalıktan şu ana kadar en çok etkilenen ülke olan Çin’in dünyanın en büyük ikinci ekonomisi ve “dünyanın imalathanesi” olması kuşkusuz.


Ama bu somut olarak bireysel bütçelerimizi ve ihtiyacımız olan ürünleri nasıl etkileyebilir? 


 En başta bilgisayar, tablet ya da telefon ekranının Çin’de imal ediliyor olması ya da Çin’den gelen parçalar içermesi çok muhtemel. Çin bir sanayi devi fakat salgından en çok etkilenen ürünlerden biri akıllı telefonlar olacak. Ne de olsa Çin dünyanın en büyük akıllı telefon üreticisi ve ihracatçısı.

Apple 17 Şubat günü üretim ve satışlarının salgından etkilendiğini duyurmuş ve dünya çapında iPhone temininde belli bir süre sıkıntı yaşanacağını bildirmişti.


Büyümeyi Önemli Oranda Azaltıyor ↓


Bir önceki yazımda Corona virüsünün, Çin için sorun oluşturmaya devam edeceğini ve önümüzdeki günlerin salgının ekonomi üzerindeki etkilerini bize daha net göstereceğini söylemiştim. Çin'in büyümesi yıllardır yavaşlıyor, Pekin yönetimini 2019 yılı için 6,1 oranındaki büyüme oranını tutturmuştu.

2020 için ise yüzde 6 - 6,5 arasında bir büyüme hedefinin açıklanması bekleniyordu. Bu oranın şu sıralar yüzde 6 civarında olarak dillendirildiği aktarılıyor. Bloomberg Economics'in tahminlerine göre en kötü senaryoda büyüme oranı yüzde 4,5'e düşebilir.

Standart and Poors'a göre bu oran yüzde 4,8'e gerileyebilir. IMF ise Çin'in büyümesini 5,6 olarak revize etti. Bu oran aynı zamanda 1990 yılından beri öngörülen en düşük büyüme hızı anlamına da geliyor. 


Brent Petrolün Varil Fiyatında Düşüş ↓


Dünya petrolünün önemli bir miktarı tankerlerle Çin'e gidiyor. Öyle ki Çin'de başlayan salgın nedeniyle üretim durunca petrol fiyatları talep azlığı ve üretim fazlası nedeniyle bir anda 60 doların altına indi. Çin, petrol dahil çok sayıda ürünün en büyük ithalatçısı konumunda. Çin’den gelen talebin düşmesi nedeniyle Brent petrolün varil fiyatı da 70 dolardan 55 dolara kadar geriledi. Çin'in petrol talebinin günlük 250 bin varilden fazla azaldığı belirtildi. (petrol fiyatlarındaki çöküşün bize etkisinin son derece olumlu olacağını önceki yazımda da belirtmiştim.)


Turizmi de Azaltıyor ↓
Corona virüs nedeniyle konulan seyahat yasakları Çin’de yurt içi ve yurt dışı uçuşların büyük ölçüde aksamasına yol açtı. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) 21 Şubat günü Corona virüs yüzünden hava yolu şirketlerinin 29,3 milyar dolar zarara uğrayacağının tahmin edildiğini açıkladı.

Seyahat yasakları ve uçuşların askıya alınması nedeniyle Çin firmalarının katılamadığı Singapur Havacılık Fuarı iptal edildi. Çinli turistler en çok para harcayan grup. Yılda 150 milyon Çinli yurtdışına çıkıyor. Bu turistler 270 milyar dolar para harcıyor. Amerikalı turistler ise 144 milyar dolar harcıyor.


Dünya Corona virüs tehdidi altındayken en güvenli tatil yapılacak ülkeler açıklandı. Corona virüsün görülmediği ülkeler arasında Türkiye de yer alıyor. Yeşil hatta yer alan ülkeler arasında Türkiye, Polonya, Macaristan, Meksika, Barbados ve Jamaika yer alıyor. Bu ülkelere yönelik olarak turist sayısında artış bekleniyor.

En riskli ülkeler ise Çin, Singapur, Japonya, Hong Kong, Tayland, Güney Kore, Tayvan ve Malezya olarak sıralandı.(Önceki yazımda dünyada mevcut durumdan pozitif etkilenen ekonomilerden birinin Türkiye ekonomisi olacağını söylemiştim. Türkiye’nin yeşil hatta yer alması bunun en önemli göstergelerinden biridir.)

Pandemik (Küresel Salgın) Potansiyeli ↑


Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, Corona virüsüyle ilgili Cenevre'de konuştu:


⦁    Her ülke ilk Corona virüs vakalarına hazırlanmalı. Hiçbir ülke topraklarında virüs olmayacağı kanaatine kapılmasın. Bu büyük bir hata olur. Ancak ne umutsuz ne de çaresiz değiliz.
⦁    İlk vakalar için hazır mıyız? İlk vaka geldiğinde ne yapacağız? İzolasyon merkezimiz, yeterli ekipmanımız var mı? Ülkeler şu an bu soruları kendine sormak zorundadır.
⦁    Bu virüs influenza (grip) değil, doğru önlemlerle kontrol altına alınabilir. Bu virüsün pandemik potansiyeli var.

Bir önceki yazımda siz değerli okurlarıma “Dünya sağlık örgütünden (WHO) gelen ''Corona virüsü pandemi(küresel salgın) değil'' açıklamasının finansal piyasaları memnun ettiğini, lakin önümüzdeki günlerin salgının ekonomi üzerindeki etkilerini bize daha net göstereceğini” söylemiştim.

Dünya sağlık örgütünden (WHO) gelen “virüsün pandemik potansiyeli var” açıklaması ve virüsün küresel ekonomi üzerindeki etkileri bugün geldiğimiz noktayı daha net göstermektedir. 


Bir sonraki yazımızda görüşmek ümidiyle, her şey gönlünüzce olsun.