Türkiye’de yaklaşık 14 milyon emekli, 2025 Temmuz ayında maaşlarına yapılacak zammı merakla bekliyor. TÜİK’in açıkladığı verilere göre, 2024 Temmuz-Aralık dönemi altı aylık enflasyon oranı %15,75 olarak gerçekleşti. Bu oran, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşlarına uygulanacak zammı belirliyor. Memur emeklileri ise toplu sözleşme zammı (%5) ve enflasyon farkıyla birlikte yaklaşık %12 zam alacak. Ancak, zam oranları kağıt üzerinde umut verse de, kök maaş uygulaması ve ekonomik zorluklar emeklilerin yüzünü güldürmekte yetersiz kalabilir.
Kök Maaş Sorunu ve En Düşük Emekli Maaşı
Emekli maaşları, kök maaş üzerinden hesaplanıyor ve zamlar bu tutara uygulanıyor. Örneğin, kök maaşı 9.800 TL olan bir emeklinin maaşı, %15,75 zamla 11.343,5 TL’ye yükseliyor. Ancak, bu tutar 2025 Ocak itibarıyla 14.469 TL olan en düşük emekli maaşının altında kalırsa, emekli yine 14.469 TL alacak. Bu durumda, zam fiilen yansımıyor ve maaş yerinde sayıyor. Yaklaşık 3,5 milyon emeklinin kök maaşı, en düşük emekli maaşının altında olduğu için bu durumdan etkilendiği tahmin ediliyor.
2025 Temmuz’da en düşük emekli maaşının artırılıp artırılmayacağına dair henüz resmi bir açıklama yok. Eğer bu tutar 16.800 TL civarına yükseltilirse, düşük kök maaşlı emekliler için bir rahatlama sağlanabilir. Aksi takdirde, milyonlarca emekli zam alamamaktan dolayı hayal kırıklığı yaşayacak.
Ekonomik Zorluklar ve Hayat Pahalılığı
Emekliler, yüksek enflasyon ve artan yaşam maliyetleri karşısında ciddi bir geçim mücadelesi veriyor. İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre, 2025’te yoksulluk sınırı 68.675 TL’ye, bekar bir çalışanın yaşam maliyeti ise 21.083 TL’ye ulaştı. Buna karşın, en düşük emekli maaşı 14.469 TL ile bu giderlerin çok altında kalıyor.
Kurban Bayramı’nda birçok emekli, kurban kesemedi veya temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandı. Ev kirası, faturalar ve gıda masrafları, emeklileri ek iş arayışına yöneltiyor. TÜRK-İŞ’in açlık sınırı verilerine göre, dört kişilik bir ailenin sadece gıda harcaması için gereken tutar 30.617 TL’ye ulaştı. Bu rakamlar, emeklilerin alım gücünün ne kadar eridiğini açıkça ortaya koyuyor.
Emekli Sendikaları ve Talepler
TÜRK-İŞ, 600 bin kamu işçisi için işveren sendikasının %16’lık zam teklifini yetersiz bularak protesto eylemleri düzenleme kararı aldı. Ancak, emeklilerin sesini duyuracak benzer bir örgütlenme eksikliği dikkat çekiyor. Emekli dernekleri ve sendikaları, talepleri yeterince gündeme taşımıyor. DİSK, 2024 ve 2025’te emekli olacaklar arasındaki maaş farklarına dikkat çekerek adaletsizliğin giderilmesini talep etse de, bu çağrılar henüz somut bir sonuç doğurmadı.
Emekliler, maaşlarının yoksulluk sınırı seviyesine çekilmesini, kök maaş uygulamasının kaldırılmasını ve intibak yasasıyla adil bir maaş düzenlemesi yapılmasını istiyor. Ayrıca, bayram ikramiyelerinin 3.000 TL’den 4.000 TL’ye yükseltilmesi gibi küçük iyileştirmeler, ekonomik zorluklar karşısında yetersiz bulunuyor.
2025 Temmuz Zammı Hesaplama Örneği
Kök Maaş: 9.800 TL %15,75 zam: 9.800 × 1,1575 = 11.343,5 TL %4 ek ödeme: 11.343,5 × 1,04 = 11.797,24 TL Eğer en düşük emekli maaşı 14.469 TL olarak kalırsa, emekli 14.469 TL alacak. En düşük emekli maaşı 16.800 TL’ye yükselirse, bu tutar ödenecek. Kök Maaş: 12.000 TL %15,75 zam: 12.000 × 1,1575 = 13.890 TL
%4 ek ödeme: 13.890 × 1,04 = 14.445,6 TL En düşük emekli maaşının altında kaldığı için 14.469 TL ödenecek.
Kök Maaş: 12.250 TL
%15,75 zam: 12.250 × 1,1575 = 14.178,875 TL %4 ek ödeme: 14.178,875 × 1,04 = 14.746,03 TL Bu tutar, 14.469 TL’den yüksek olduğu için emekli 14.746,03 TL alacak.
